Að mörgu er að hyggja þegar
menn rannsaka norræn trúarbrögð til forna og heimildir eru af ýmsu tagi. Hvaðan
kemur okkur vitneskja um trú forðfeðranna?
Ritaðar heimildir eru af margvíslegum
toga.
Rit Snorra Sturlusonar
eru mikilvægar heimildir. Rit Snorra eru fjörlega skrifuð, og Snorri hefur stuðst við
ýmsar heimildir, sem nú eru glataðar að nokkru leyti. Edda hans er
samfelldasta bók sem til er um ásatrú, einkum fyrsti hluti hennar, sem heitir Gylfaginning.
Þar segir frá Gylfa konungi Svíþjóðar, sem hittir Óðin. Óðinn gerir honum
sjónhverfingar og svarar spurningum hans í gervi Hás, Jafnhás og Þriðja. Þar eru
sagðar goðsagnir, sem sumar eru ekki til annars staðar. Þar er vísað í eddukvæði
og annan kveðskap í stórum stíl og tíndur til margvíslegur fróðleikur og reynt að
koma honum í kerfi. Hins vegar verður að hafa í huga, að Snorri var menntaður á
kaþólska vísu, heimssýn hans mótaðist af því, og það hefur vísast haft áhrif
á rit hans. Í Heimskringlu,
einkum Ynglingasögu, er sagt frá guðum með öðrum hætti að nokkru
leyti en í Eddu, en auk þess má nota Heimskringlu sem heimild um dýrkun guðanna.
|