Ísl 212



 

Ísl 203
Ísl 212

Af máli verður maður kunnur
Forfeður lögðust í ferðalög
Víkingaferðir og landnám
Orð af orði
Hljóð úr hálsi
Samhljóðabreytingar

Málsaga

Forfeður lögðust í ferðalög

1. Sýnið með ættartré skyldleika íslensku, dönsku, þýsku, ítölsku, lettnesku og pólsku. – Á 31/32. bls. er ættartré indóevrópskra mála. Bendið á tvö tungumál sem eru dauð. – Eða farið inn á síðu með ættartjám og smellið á kentum eða satem mál undir Family tree link. Dauð mál eru merkt með krossi.

2. Hvaða tungumál í Evrópu eru óskyld indóevrópskum málum og hvaða aðstæður eru líklegastar til þess að þau lifðu af innrás indóevrópumanna?

3. Latína er dautt mál. Hvað felst í því? Samt sem áður má með góðum rökum halda því fram að hún lifi með sínum hætti ennþá? Hvernig?

4. Berið saman texta Faðirvorsins á 38. bls. og kveðið síðan upp úr skyldleika málanna með því að nota fjögur orð sem dæmi og hafið hliðsjón af reglum samanburðarmálfræðinnar sem kynntar eru í kaflanum. – Skoðið síðan Faðir vor á máli sem er ekki indóevrópskt. – Hér er síðan síða fyrir þá sem vilja leika sér að því að sjá skyldleika orða. Ýtið á Enter pie og haldið svo áfram.

5. Hvað eru rúnir og hvernig voru þær notaðar? Hvað getur skýrt lögun þeirra? Skrifið nöfnin ykkar með rúnaletri, sbr. 39/40. bls. Athugið hvort þið gerðuð það rétt.

6. Færið þessa rúnaristu til nútímamáls. Ef þið getið leyst þetta verkefni eruð þið mjög vel að ykkur.

suti sati stain þansi aft ailaif bruþur sin sun askaus rauþum skialta

7. Breytingar urðu á norrænu máli með stóra brottfalli. Hvað gerðist þá? Hvaða breytingar urðu í kjölfarið? Sýnið eitt dæmi um hverja breytingu fyrir sig.

8. Myndið skyld orð með hljóðvörpum og klofningu:

fróður, fús, kátur, skel, var, hola, kúla, set, kópur, kapp, veður, foss, krókur, hljóð, frami, tál, sjúkur, ambátt, klókur, karl, saðning, krúna, hollur, óður,

rask á dönsku er á íslensku
gamla orðið mar sem hestur eða sjór er núna
saddel á dönsku er á íslensku

Svör við sumum spurningum. Ekki kíkja fyrr en þið hafið reynt að svara spurningunum.