Njála
Verkefni 25. – 45. kafla

• Utanför Gunnars (skoðið einnig kort á bls. 388)
• Gunnar og Hallgerður giftast
• Húskarlavígin

1. Þegar persónur eru kynntar til sögunnar þarf að athuga hvað einkennir þær: útlit, skapgerð, hæfileikar, gallar, kostir, ætterni, þjóðfélagsstaða. – Hvaða umsögn fá þessar persónur: Valgarður grái, Mörður Valgarðsson (25. og 46. kafla) og Skarphéðinn?

2. Hvað fáum við að vita um aðra Njálssyni en Skarphéðin? Getum við eitthvað ályktað um samband Njáls og sona hans af 25 – 27. kafla? Hvernig er Ásgrímur Elliða-Grímsson nú tengdur Njáli? – Takið eftir fóstursyni Njáls.

3. Gunnar heldur utan. Áður hafði Hrútur farið. Er eitthvað líkt í þessum tveimur frásögnum?

4. Í utanförinni nær Gunnar vopni sem kemur mikið við sögu síðar. Hvers konar vopn er þetta og hvað einkennir það? Hvernig nær Gunnar vopninu?

5. Finnið dæmi þess að Gunnar hafi vaxið að virðingu í utanför sinni og staðið undir því sem segir í kynningu hans í 19. kafla.

6. Hvað merkir: „En er þeir [Gunnar og Kolskeggur] komu heim urðu menn þeim fegnir. Þeir voru blíðir við heimamenn sína og hafði ekki vaxið dramb þeirra.“ (32. kafli)? – Hvað má álykta af orðum Njáls við Gunnar í 32. kafla?

7. Hvers konar maður er Kolskeggur og hvernig er samband hans við Gunnar?

8. Hvað ræður hjónabandi Gunnars og Hallgerðar? Hvernig maður reynist Hrútur vera þegar Gunnar biður Hallgerðar? Hver eru viðbrögð Njáls?

9. Hvers konar maður er Þráinn Sigfússon? Hvernig er hann skyldur Gunnari? Hvernig er Ketill Sigfússon í Mörk tengdur Njáli? Hvernig hegðar Hallgerður sér í veislunni og þegar hún er orðin húsfreyja í Hlíðarenda? Hvað ætli hún sé orðin gömul? – Takið eftir hlut Þráins í húskarlavígunum sem síðar koma.

10. Hvað ræður sætaskipan í veislum og hvernig verður það tilefni deilna þeirra Hallgerðar og Bergþóru? Hvað felst í orðum Hallgerðar við Bergþóru?

11. 36. – 45. kafli eru almennt kallaðir húskarlavígin. Sýnið fram á hvernig deilan fer stigvaxandi. Myndið skrá yfir vígin og notið eftirfarandi orð til hjálpar:

• veginn (nafn, þjóðfélagsstaða / ættartengsl)
• vegandi (nafn, þjóðfélagsstaða / ættartengsl)
• gjöld.

12. Rannveig, móðir Gunnar, kemur dálítið við sögu í húskarlavígunum. Hvað segir hún og hvernig er hægt að túlka hlutverk hennar?

13. Skarphéðinn kemur fram á sjónarsviðið í húskarlavígunum. Hvað segja tilsvör hans okkur um skapferlið? Hvernig ber að túlka glott hans?

14. Í Njálu er algengt að orð manna vísi í það sem koma skal. Í húskarlavígunum er fyrirboði annarrar tegundar. Hver er hann?

15. Mikið er um vel orðaðar setningar í húskarlavígunum. Skráið hjá ykkur þær helstu.

16. Hvers konar maður er Sigmundur og hvernig er hann skyldur Gunnari? Hvernig er sambandi hans og Hallgerðar varið? Að hvaða leyti komast húskarlavígin á nýtt stig þegar hann mætir til leiks?

17. Snauðir menn og farandi konur koma við sögu Njálu, m.a. í húskarla-vígunum. Hvaða hlutverki gegna þau?

18. Hvað getum við ályktað um hjónaband Gunnars og Hallgerðar? Hvers vegna verða húskarlavígin Hallgerði svona mikið hjartans mál? Að hvaða leyti hegðar hún sér öðruvísi en Bergþóra?

19. Hvort er samúð lesanda með Hallgerði og Bergþóru og hvers vegna? Á önnur sér málsbætur?

20. Hvers vegna hefna Njálssynir Þórðar ekki strax? Hvað þarf til að þeir geri það? Var búið að undirbúa það?

21. Hvað felst í orðum Skarphéðins: „Laust þú mér nú, en þó skalt þú í móðurætt falla áður en við skiljum.“? – Hvers vegna halda húskarlavígin ekki áfram eftir að Njálssynir hafa vegið Sigmund?

22. Hvað verður um höfuð Sigmundar og hvernig ber að túlka orð og verk Skarphéðins, Hallgerðar og Gunnars varðandi höfuðið?

© Íslenskudeild FÁ