Egla

Svör við verkefni 1. – 27. kafla

1. Hvar og hvenær hefst sagan? Hvað er að gerast í Noregi á þessum tíma varðandi konungsvaldið?

Svar: Í 1. kafla formála sögunnar er farið ítarlega í þessi atriði. Í 2. kafla formálans er líka góð greinargerð fyrir því hvernig sagan er byggð.

2. Athugið ættirnar tvær er að Þórólfi og Skalla-Grími Kveld-Úlfssonum standa. Hver eru helstu einkenni ættanna og hvernig birtast þau í þeim bræðrum?

Svar: Hér koma sér vel skýringarnar aftan við söguna en þær byrja á 260. bls. Á 266. bls. er ættartala. Munið að Ölvir hnúfa er móðurbróðir Þórólfs og Skalla-Gríms. Hann reynir alltaf samningaleiðina.

Athugið að í Þórólfi og Skalla-Grími mætist hið tröllslega og hið mjúka, hið ljóta og hið fagra. Úr ætt móðurinnar kemur fegurðin og mýktin. Kveld-Úlfur er aftur á móti hamramur, það er skiptir um ham. Faðir hans heitir Bjálfi, skinnfeldur, og afinn heitir einnig Úlfur. Þeir bræður Þórólfur og Skalla-Grímur eru ólíkir útlits og einnig eru samskipti þeirra við aðra ólík. Hið sama gerist síðan með syni Skalla-Gríms, Þórólf og Egil. Þórólfarnir eru meira fyrir það að vingast við aðra og eru vinsælir meðan þeir feðgar Skalla-Grímur og Egill hugsa minna um hvað aðrir hugsa.

3. Hver eru viðhorf Kveld-Úlfs og sona hans til hins nýja sterka konungsvalds? Hafa viðhorfin eitthvað með ættareinkennin að gera?

Svar: Kveld-Úlfur og Skalla-Grímur vilja engin samskipti eiga við hið nýja konungsvald en Þórólfur sér þarna möguleika á frægð og fram. Hér birtast ættareinkennin afar skýrt. Athugið forspár Kveld-Úlfs í lok 5. kafla og í 6. kafla. Í lok 19. kafla hnykkir Kveld-Úlfur síðan á þessum orðum sínum.

4. Hverjir eru vinir Þórólfs? Hvernig auka vináttubönd og mægðir á frama hans?

Svar: Þórólfur er vinsæll og hann er ör sem merkir á þessum tíma örlátur. Ölvir hnúfa, móðurbróðir hans, kynnir hann við hirðina, hann er í víking með öðrum móðurbróður sínum, Eyvindi lamba. Mestu máli skiptir þó vinátta við Bárð en þegar Bárður deyr erfir Þórólfur bæði völd og auðæfi.

5. Rannsakið Hildiríðarsyni, ætt, uppruna og skapferli.

Svar: Hér er mikilvægt að gera sér grein fyrir að ætt og uppruni skiptir miklu máli. Faðir Hildiríðar er ættlítill og það hefur ekkert að segja fyrir hann þó hann hafi orðið auðugur vegna eigin getu. Athugið að ríkur merkir á þessum tíma voldugur. Hildiríðarsynir eru vel viti bornir en þeir eru einnig slægir. Þau ykkar sem hafa lesið Snorra-Eddu muna eftir því hversu slægur Loki Laufeyjarson var. Hér er mikilvægt að taka eftir hvernig til sambands Björgólfs og Hildiríðar er stofnað. Um er að ræða lausabrullaup, skyndibrúðkaups, það er hjúskapar án þess að lagavenjum sé fylgt. Rökin fyrir því að greiða Hildiríðarsonum engan arf byggjast á því að ekki sé um löglegt brúðkaup að ræða. – Athugið að síðar í sögunni á hliðstæður atburður sér stað, það er þegar Björn Brynjólfsson og Þóra hlaðhönd koma til sögunnar. Munið þetta þegar aftur er farið að krefjast arfs aftarlega í sögunni og þá fyrir dóttur þeirra, Ásgerði.

6. Rekið frama Þórólfs. Skýrið hvers vegna frami hans verður jafnmikill og raun ber vitni. Hvernig tekur Kveld-Úlfur frama sonar síns?

Svar: Þar koma auk eigin getu bæði til mægðir og hversu vinsæll hann er. Sífellt er minnst á hversu örlátur hann er og hversu ríkmannlega hann heldur sig. Afstaða Kveld-Úlfs kemur vel fram í orðum hans aftarlega í 18. kafla þegar Þorgils leitar til hans eftir að konungur hafði tekið skipið. Kveld-Úlfur vísar í forspá sína um að þeir feðgar eigi ekki eftir að bera gæfu af Haraldi konungi (lok 5. kafla).

7. Skýrið vandlega af hverju Hildiríðarsynir rægja Þórólf. Rekið róginn lið fyrir lið. Hvað er sennilegt í honum og lævíslegast?

Svar: Rógur Hildiríðarsona er rakinn lið fyrir lið í formála á bls. xii – xiii.

Oft er talað um sagnlist. Má ekki sjá hana í þessum köflum? Hver eru einkenni hennar hér?

Svar: Fjallað er um frásagnarhátt Egils sögu í 3. kafla formála og í 4. kafla er fjallað um stíl. Þessi spurning er fyrir sérstaka áhugamenn um miðaldabókmenntir.

8. Hugið vandlega að persónueinkennum Haralds hárfagra og Þórólfs Kveld-Úlfssonar. Að hvaða leyti eru þeir ólíkir? Hvað einkennir þá?

Svar: Svari hver fyrir sig.

9. Hvað verður Þórólfi að falli? Minnist nú orða Kveld-Úlfs.

Svar: Þetta er að sjálfsögðu túlkunaratriði. Hér er þó gott að hafa í huga hugtakið ofmetnaður. Og Kveld-Úlfur varaði hann við í 5. kafla að ætla sér ekki um of og keppa ekki við sér meiri menn án þess þó að gefa eftir.

10. Rekið hvernig Kveld-Úlfur og Skalla-Grímur hefna Þórólfs.

Svar: Þetta er 27. kafli. Takið vel eftir hversu nálægt konungi þeir feðgar höggva. Synir Guttorms falla en Guttormur er móðurbróðir og fósturfaðir konung. Takið einnig eftir að þeir Sigtryggur og Hallvarður höfðu áður tekið skip Þórólf er Þorgils gjallandi var með og Þórólfur hafði áður ráðist á bæ þeirra bræðra (19. kafli.). Þannig að þeir feðgar velja ekki hvern sem er til að hefna sín.

11. Skoðið vandlega hjónabönd Sigríðar á Sandnesi. – Hverjir eru menn hennar og af hverju giftist hún þeim? Hvernig var stofnað til hjónabands á þessum tíma? – Finnið hliðstæður síðar í sögunni.

Svar: Góð skýring á brúðkaupsvenjum eru á 270. bls. í skýringunum. – Eiginmenn Sigríðar eru Bárður, Þórólfur og Eyvindur lambi. Bárður ákveður á dánarbeði að hún skuli giftast Þórólfi en Haraldur konungur að hún skuli giftast Eyvindi lamba. Við megum aldrei gleyma að margt hefur breyst. En hvað ætli Sigríður hafi hugsað? – Karlar kvænast, fá kvonfang, en konur giftast, eru gefnar.

12. Teiknið mynd af Skalla-Grími og félögum á konungsfundi eftir fall Þórólfs.

© Íslenskudeild FÁ / Kristinn Kristjánsson