Það er engin spilling á Íslandi
Maður nokkur hætti í pólitík á Íslandi. Skömmu seinna var hann orðinn sendiherra.
    Nei, það er engin spilling á Íslandi.
    Annar maður hætti í pólitík og nokkrum dögum síðar var hann seðlabankastjóri.
    Hver segir að það sé spilling á Íslandi?
    Annar ákvað að hætta á þingi og var gerður sendiherra.
    Það vottar ekki fyrir spillingu á Íslandi.
    Einn þingmaður var orðinn leiður á að verða þingmaður og var gerður forstjóri Landsvirkjunar.
    Sá sem sér spillingu á Íslandi er bara hálfviti.
    Þingmaður ákvað að hætta að vera þingmaður og gerðist sendiherra. Nei, bíddu hægur, þessi var kominn. Og þó, það var hinn. Þetta er annar. Þeir eru margir.
    Það sér hver maður að það er engin spilling á Íslandi. Það er bara svo lítið til af frambærilegu fólki á Íslandi.
    Frambjóðandi féll í prófkjöri af því að hinir svindluðu. Hann var sendur í feitt embætti í útlöndum en er nú orðinn ráðuneytisstjóri enda er engin spilling á Íslandi.
    Nei, það er sko alls engin spilling á Íslandi. Þetta eru allt svo vænir og reyndir menn að þeir áttu fyllilega skilið að komast í feitt. Umfram alla aðra á Íslandi.

Efst á síðu

Öll lífsins gæði eru skattskyld
Bréf til fjármálaráðherra

Hæstvirtur ráðherra fjármála.
Æðsti tollheimtumaður lýðveldisins, sem þú veitir fjárhagslega forstöðu, lét hafa eftir sér í DV 10. janúar sl. að öll lífsins gæði væru skattskyld og nefndi nokkur dæmi.
    En skattheimtumaður þinn stendur ekki í stykki sínu. Hann er of efnislega sinnaður, jarðbundinn kontóristinn, og hugsar einungis um bíla, tölvur, utanlandsferðir og mat, rétt eins og það séu einu gæðin sem okkur áskotnast í lífinu. En því fer víðsfjarri eins og dæmin sanna.
    Mér koma strax í hug þrír skattstofnar sem hann hefur litið fram hjá. Mér er það ekki nema sönn ánægja og ljúf skylda að leggja fram minn skerf til að bæta ástand fjármála hins besta ríkis allra ríkja í heiminum, einkum í ljósi þess að fjárhagur hins besta ríkissjóðs allra ríkissjóða í heiminum er eitthvað lúinn þessa dagana.

Sólskinið
Sólarljósið er eitt þeirra lífsgæða sem við njótum öll. Allir þekkja unað þess að láta geislana leika um sig og verma. Það nær vitaskuld ekki nokkurri átt að þjóðin skuli láta sólina skína á sig dag eftir dag án þess að meta það á nokkurn hátt né gera sér grein fyrir kostnaði sem af því hlýtur.
    Skattur á þessi gæði mundi auka kostnaðarvitund almennings og hann mundi án efa njóta betur yls sólarinnar ef hann fengi að greiða fyrir hann. Það er enginn vandi að reikna skattinn út. Ég bendi á að veðurstofan reiknar út sólskinsstundir af mikilli nákvæmni. Annaðhvort mætti hugsa sér að skatturinn yrði breytilegur milli ára, eins og sólskinið, eða reiknaður út samkvæmt einhverju meðaltali. Ég læt þig um nánari útfærslu enda vanur maður í þessum efnum.
    Ég vil þó benda á eina mikilvæga staðreynd. Nú vita allir að á sundlaugarbörmum þessa lands liggja gamlingjar eins og hráviði og sleikja þessi lífsgæði tímunum saman og umfram annað fólk. Auðvitað er sjálfsagt að hafa hærra skattþrep fyrir ellilífeyrisþega enda sitja þeir, eins og ég sagði, í sundlaugunum lon og don þegar sólin skín. Þeir hafa líka tímann til þess.
    Hærra skattþrep ellilífeyrisþega er líka í eðlilegu samræmi við þá stefnu ríkisins að láta þá sem minna mega sín borga meira en hina sem betur eru stæðir.

Hamingjan
Alþjóðlegar kannanir hafa sýnt að þjóð vor er sú hamingjusamasta í heimi sem von er. Hamingjan er því enn ein lífsgæðin sem þegnarnir taka sem sjálfsögðum hlut. Ég efa ekki að það yrði þjóðinni til hamingjuauka ef hún fengi að greiða hamingjuskatt. Hamingjan yrði verðmætari fyrir bragðið og þjóðin gætti hennar betur og sólundaði henni ekki eins og mönnum hættir til að gera við það sem ókeypis fæst.
    Ég vara þó við undanskotum undan skattinum og legg til þessa lagagrein: ,,Nú reynir maður að gera sér upp óhamingju til að skjóta sér undan hamingjuskatti skal þá þegar vísa honum til Geðlæknis ríkisins. Reynist hann vera hamingjusamur þrátt fyrir allt, sem reyndar er langlíklegast í ljósi staðreynda um hina hamingjusömustu þjóð allra hamingjusamra þjóða í heiminum, skal beita sektum. Nú greiðist sektin ekki og kemur þá varðhald eða fangelsi í hennar stað.”
    Því er við þetta að bæta að ég las í blöðunum um daginn að erlendir vísindamenn hefðu komist að þeirri niðurstöðu að unnt væri að kaupa sér hamingju. Hvert mannsbarn var reyndar með það hreinu en nú er þetta vísindalega sannað. Við getum því reiknað með að hinir ríkari meðal vor hafi keypt sér hamingju en ekki hinir fátækari enda eru þeir ekki aflögufærir. Þess vegna finnst mér ekki óeðlilegt og jafnvel réttlátt að hinir fátækari greiði meiri skatt. Þeir hafa öðlast hamingjuna fyrir ekki neitt meðan hinir ríku hafa þegar greitt fyrir hana, sumir hverjar með miklum fúlgum.
    Það er líka í fínu samræmi við stefnu ríkisins um að láta hina fátækari borga meira en þá ríku.

 Andrúmsloftið
Hvert mannsbarn andar að sér miklu súrefni á hverjum einasta degi. Þetta gerum við án umhugsunar alla ævi. Göngum út frá því sem vísu að geta andað og andað að vild daginn út og inn og á nóttunni líka. Loftskattur yrði til að vekja okkur til umhugsunar um þessi lífsgæði og án ef mun fólk anda vandlegar að sér og frá og nýta loftið betur ef það greiðir fyrir hvern andardrátt.
    En að ýmsu ber að hyggja. Nú er það til dæmis staðreynd að gamalt fólk og sjúklingar, til dæmis asmasjúklingar, þurfa að anda meira að sér og nýta auk þess súrefnið verr en annað fólk. Það er því ekki nema réttlátt að þessir hópar og aðrir sem viðlíka er ástatt um greiði hærri loftskatta en aðrir.
    Það er líka í góðu samræmi við stefnu ríkisins um að láta sjúklinga og gamalmenni greiða meira til hins opinberra en aðra.
    Í von um að þessar hugmyndir megi verða til að bæta fjárhag hins besta ríkis allra ríkja.
     Með vinsamlegri kveðju, Eiríkur Brynjólfsson.

Stærðfræðin, grunnskólinn og taugar
þjóðarinnar

Enn einu sinni eru menn að fara á taugum yfir kunnáttu grunnskólabarna í stærðfræði. Núna er það ekki vegna þess að við lendum í alþjóðlegri könnun neðar en lönd sem sem hafa ekki einu sinni skólaskyldu. Nei, foreldrar eru að uppgötva vankunnáttu barna sinna. Gott og vel.
    Ég ætla ekki að fjalla um meinta vankunnáttu barna í stærðfræði né öðrum greinum. Það er afleiðing en ekki orsök. Ég ætla að fjalla forsendur skólans eins og hann er núna og hvað þurfi að gera vilji menn raunverulegar úrbætur. 

Heimaskóli fyrir alla
Það var loks með grunnskólalögunum árið 1974 að öllum börnum var tryggð skólavist í almenna skólakerfinu. Fram að því gátu skólayfirvöld losað sig við óþægilega nemendur. Síðan hefur verið tryggður sjálfsagður réttur allra barna til að ganga í almenna skóla. Foreldrar hafa í auknum mæli nýtt þennan rétt. Það þýðir að nemendahópurinn er miklu margslungnari en nokkru sinni fyrr. Aðeins um 1% barna eru í sérskólum. Þetta leggur skólunum stórauknar byrðar á herðar.
    Á sama tíma hefur ríkisvaldið lagt hömlur á skólastarf í formi miðstýrðra námskráa og fleiri samræmdra prófa. Ég var fyrir nokkrum árum í skólaheimsókn í Tallinn í Eistlandi. Þeir voru að losa sig við sovéska miðstýringu meðan við vorum að taka hana upp!
    Ofan á þetta allt saman kemur stóraukið vinnuálag á kennara í kjölfar síðasta kjarasamnings þeirra. Ég fjalla ekki frekar um þann samning enda er hann sjálfskaparvíti grunnskólakennara sem voru nógu miklir grasasnar að samþykkja hann. 

Vinnuaðstaða nemenda og kennara
Nemendur er allt að 31 í bekk. Í skólanum þar sem ég kenni eru dæmi um 31 nemanda í 45 m²  kennslustofu. Ég nenni ekki að reikna út fermetra á mann en þetta er á við þéttbýlustu staði jarðar.
    Ætlar einhver að segja mér að þetta sé viðuanndi vinnuaðstaða fyrir nemendur og kennara? Þarna á einn kennari að sinna þörfum hvers og eins. Og þarna eiga nemendur að vinna vinnuna sína. Dettur einhverjum í alvöru í hug að þetta gangi upp? 

Úrræðin
Stefán Jón Hafstein skrifaði grein um daginn, í Moggann minnir mig, og sagði að Fræðsluráð Reykjavíkur ætlaði að skipa nefnd um málefni bráðgerra barna. Gott og vel. Það er í fínu. Hins vegar vil ég benda formanninum á það að bráðgerir nemendur hafa fjölmörg tækifæri í unglingadeildum grunnskólans. Til geta þeir tekið samræmd próf í 9. bekk og framhaldsskólaáfanga. Þetta er því ekki mesta meinsemd skólans. Sá sem heldur það veit ekkert um skólamál og byrjar eðlilega á öfugum enda. 

Hvað ber að gera?
Í skýrslu European Agency, Effective Inclusive Classroom Practice, kemur fram hver eru skilyrði fyrir árangursríkri kennslu í skóla án aðgreiningar. Skýrslan er árangur athugana í löndum Evrópu. (Ísland tók þátt). Þessi skilyrði eru:
    Bekkjarkennari þarf stuðning frá öðrum kennara, sérkennara eða almennum kennara. Þetta reyndist duga vel til að ýta undir fræðilega og félagslega færni allra nemenda. Það gefur augaleið að samvinna kennaranna verður að vera góð. Besta útfærsla þessa er að tveir kennarar kenni bekknum.
    Aðstoð jafningja og samvinna nemenda var árangursrík, bæði hvað varðaði nám og félagslega hæfni. Nemendur læra mikið á því að hjálpast að, einkum ef þeir hafa mismikla námsgetu. Ekkert benti til þess að annar hvor nemendanna byði skaða af. Þvert á móti högnuðust báðir fræðilega og félagslega.
    Í skýrslunni er bent á nauðsyn þess að fylgjast vel með framförum nemendanna  með því að meta og áætla námið frá degi til dags.
    Vandamál leyst sameiginlega. Þetta á einkum við um nemendur með hegðunarerfiðleika. Vandamál sem af því stafa eru þá leyst í sameiningu á kerfisbundinn hátt. Jafnframt gilda skýrar og einfaldar reglur, samdar af kennurum og nemendum í sameiningu.
    Loks kom fram að ólíkar kennsluaðferðir þarf til að kenna ólíkum nemendum í blönduðum bekk. Skýr markmið, sveigjanlegar aðferðir og fráhvarf frá einsleitum kennsluaðferðum, það er hefðbundinni töflukennslu með innlögn. 

Þetta er dýrt
Vissulega er þetta dýrt. Rosalega dýrt. Auðvitað er asnalegt að birta þessa tillögu á sama tíma og menntamálaráðherra hefur það eitt til málanna að leggja að stytta framhaldsskólann í sparnaðarskyni. En samt eru þessi orð nauðsynlegt. Ef yfirvöld menntamála hlusta ekki á kennara og fara að tillögum þeirra þá munu þau halda áfram að keyra menntakerfið í þrot.
    Ekkert af þessu er mögulegt án mikilla útgjalda.

Um aðila máls
Ég hlustaði á Davíd Oddsson í fréttum ríkisútvarpsins um daginn. Hann var að fjalla um verkfall framhaldsskólakennara. Hann spáði löngu og erfiðu verkfalli. Viðtalið minnti mig á að helgina þegar fréttabann ríkissáttasemjara ríkti um kjaradeilu kennara þá voru tveir menn sem tjáðu sig um málið í fjölmiðlum. Það voru þeir félagar Davíð Oddsson og Ari Skúlason.
    Innlegg Davíðs var að hafa áhyggjur af því að verkfallið yrði langt og erfitt. Innlegg Ara var: Ef þeir fá kauphækkun þá viljum við hana líka. (,,Við” þýðir þarna launamenn innan ASÍ. Því gerðu ,,þeir” ekki bara betri samninga fyrir ,,þá”?).
    Ég met það svo að innlegg beggja þessara manna hafi verið það eitt að gera deiluna erfiðari en hún stefndi í að vera. Ég veit ekki hvor þeirra kom mér meira á óvart, forsætisráðherrann eða framkvæmdastjórinn.

 Forstjóri rútubílafyrirtækisins
Aftur að Davíð í fréttunum. Það var að kvöldi 8. nóvember. Það sem forsætisráðherrann sagði var á þessa leið: Deilan er í hnút. Ég hef áhyggjur af þessu. Aðilar málsins eru ekki á sömu leið. Það er eins og annar sé á leið í rútu til Keflavíkur en hinn norður í land. Kannski hittast þeir á Egilsstöðum.
    Á honum var að skilja að ,,aðilar máls” væru samninganefnd framhaldsskólakennara og samninganefnd ríkisins undir stjórn fjármálaráðherra. Hann sjálfur talaði eins og honum kæmi þetta ekki nokkurn skapaðan hlut við.
    En höldum áfram með rútubílalíkingu mannsins. Ég bendi aðeins á að hann sjálfur er forstjóri annars rútubílafyrirtækisins. Og honum er auðvitað fullkomlega ljóst hvert rútur hans aka. Hann ræður meira að segja hverjir aka rútunum!

Aðrir ráðherrar og þingmenn
Menntamálaráðherrar iðulega leikið þennan forsætisráðherraleik. Látið eins og þeim kæmi þetta ekkert við. Gengið með veggjum og hvíslað: Ég er faglegur ráðherra. Þetta er mál fjármálaráðherra. Hann fer með samningamálin.
    Sá sem nú situr í stóli menntamálaráðherra hefur náð einstæðri leikni í að láta sig hvorki sjást ná heyrast þegar kennaradeila er annars vegar.
    Óbreyttir þingmenn haga sér á svipaðan hátt. Hvernig á maður til dæmis að skilja rútubílstjórann formann Samfoks. Hvernig getur hún setið sem formaður Samfoks og þóst styðja framhaldsskólakennara á sama tíma og hún styður ríkisstjórnina í ruddaskap hennar gegn þessum sömu kennurum og framhaldsmenntun í landinu? Ég sé reyndar ekki betur en að hún sé búin að gera Samfok að málpípu fyrir Framsókn og nú um stundir ríkisstjórnina og svipta Samfok með því að vera frjáls félagasamtök foreldra.
    Og hvað með rútubílstjórann Hjálmar Árnason, fyrrum skólameistara. Hvaða málstað styður hann í raun og veru? Hann talar þvers og kruss!

 Með öðrum orðum
Það sem ég á við er þetta: Ég er orðinn hundleiður á stjórnmálamönnum sem taka ekki neina ábyrgð, segja eitt en hafna þeirri ábyrgð sem þeir eiga að bera. Ég treysti ekki rútubílstjórum sem þykjast ekki vita hvert rúturnar þeirra eru að aka.
    Rútubílafyrirtækinu og bílstjórunum undir stjórn forstjórans Davíðs Oddssonar er í lófa lagið að leysa deiluna og bjarga framhaldsskólanum. Ef þeir vilja. Þeir eru ,,aðilar máls”. Þeir bera allir ábyrgð.

 Es.
Ég bið rútubílstjóra afsökunar á samlíkingunni. Hún er ekki sett fram þeim til hnjóðs.  Þvert á móti tek ég hatt minn ofan fyrir þeim og stéttarvitund þeirra eins og hún birtist síðastliðið sumar og í ummælum formanns þeirra um kjaradeilu framhaldsskólakennara.

Efst á síðu.

Hólmsteinn hagræðir sannleikanum

Efst á síðu.