Líffæra- og lífeðlisfræði 103

Fjölbrautaskólinn við Ármúla

Eftir að hafa lesið 8. kafla í Tortora átt þú að: Skáletruð blaðsíðutöl vísa til 7. útg.kennslubókar

• Geta lýst mismunandi gerðum vöðvavefjar, eiginleikum þeirra og hlutverkum (bls. 173 og tafla bls.188 / 185 og tafla bls.200). Aðal áherslan er lögð á rákótta vöðva (beinagrindarvöðva)
• Þekkja himnukerfi rákóttra vöðva (epimycium, perimycium og endomycium) (bls. 185-186)
• Vita hvernig taugaboð framkallar samdrátt í beinagrindarvöðvum hvaðan orkan kemur sem nýtist í vöðvasamdráttinn (bls. 175 / 186)
• Geta lýst innri gerð rákóttrar vöðvafrumu (bls. 175-176 / 186-189)
• Geta útskýrt hvernig boði er miðlað frá taug til vöðva og hvað gerist í vöðvafrumunni við samdrátt og slökun (bls. 177-180 / 189-192). Hér er bíómynd sem sýnir vöðvasamdrátt
• Vita hvernig vöðvinn aflar sér ATP (bls. 181-183 / 194)
• Vita hvað felst í orðinu vöðvaþreyta (fatigue) og geta rakið mögulegar orsakir hennar (bls. 183 / 194)
• Vita af hverju súrefnisupptaka vöðva er meiri eftir áreynslu en í hvíld (súrefnisskuld) (bls. 183 / 194-5)
• Vita hvaða áhrif tíðni taugaboða hefur á vöðvasamdrátt (stakur kippur, samlagning og tetanus) (bls. 184 / 196)
• Geta gert grein fyrir hugtakinu hreyfieining (motor unit) og þekkja sambandið á milli stærðar hreyfieininga og nákvæmni hreyfinga (bls. 184 / 196)
• Vita að rákóttar vöðvafrumur eru flokkaðar í þrjá flokka á grundvelli orkuefnaskipta (bls. 184-5 / 196-197)
• Geta skilgreint hugtökin vöðvaupptök (origo) og vöðvafesta (insertio) (bls. 188 / 201)
• Þekkja samstarf vöðva og hugtökin primus motor (agonisti), antagonisti og synergisti (bls. 189 / 201)
• Vita að nöfn beinagrindarvöðva geta verið tengd lögun vöðvans, stærð, staðsetningu, legu vöðvaþráða, hreyfingu eða fjölda vöðvaupptaka (tafla bls. 191 / 203)
• Þekkja latnesk heiti þeirra vöðva sem nefndir eru á lista (blaðsíðutöl eiga við 7. og 8. útgáfu af Tortora), staðsetningu þeirra og þá hreyfingu sem þeir valda. Ekki þarf að kunna upptök og festur vöðvanna. Hér er gagnvirkur vefur þar sem hægt er að æfa sig og þessi er líka góður, þessi er frábær, en þessi er þó örugglega bestur! Flott myndrot af m.quadriceps að störfum

Latneskur orðalisti úr 8. kafla

Nöfn vöðva gefin upp á lista, en auk þess:

Fascia fell

Epimycium vöðvahula

Perimycium vöðvaknippishula

Endomycium vöðvaþráðahula

Sarcomere samdráttareining

Tendo sin

Origo upptök

Insertio festa