Menn trúðu á álfa. Orðið álfur er til í norðurlandamálum, í þýsku og ensku svo að telja má víst, að dýrkun þeirra hafi verið útbreidd. Álfur merkir hulduvættur. Það kann að vera skylt álft og elfa og latneska orðinu albus, sem þýðir hvítur. Orðið getur þá upprunalega hafa merkt ljósleit vera. Það getur einnig verið skylt fornindversku orði, sem merkir verkhög (goð)vera, listamaður. Það hæfir álfum vel, en þó einkum dvergum, sem tengjast ásum. Dvergar voru smávaxnar verur, sem einkum bjuggu í steinum. Þetta er samgermanskt orð, en er ekki til í öðrum indóevrópskum málum. Orðið dvergur kann að eiga sér samsvörun í fornindversku orði, sem þýðir sá sem fellir, og öðru orði í sama máli, sem merkir skaðvæn vættur. Dvergar voru listasmiðir goða, en sumir voru illviljaðir.

Álfar hafa að líkindum tengst frjósemis- og forfeðradýrkun, en hún var ríkjandi trú þeirra, sem jörðina erjuðu. Hugsanlega hafa menn trúað því, að álfar réðu óbyggðu landi, og þeim skyldi sýna tilhlýðilega virðingu, enda var það trúarleg athöfn að helga sér land. Álfar voru tengdir Frey, hann átti Álfheim, og sólin er nefnd álfröðull. Stundum virðist raunar mjótt á munum milli landvætta og álfa. Forfeðradýrkun í tengslum við álfa kann að benda til þess, að álfar hafi upprunalega verið andar framliðinna. Ólafur konungur á Vestfold í Noregi var t.d. kallaður Geirastaðaálfur eftir að hann dó. Ársæld var á stjórnarárum hans og dýrkunin hefur því átt að tryggja áframhaldandi góðæri.

Eftir kristnitöku varð orðið álfur samheiti um verur, sem bjuggu í holtum, hólum og steinum; huldufólk er líka notað hérlendis. Í Noregi voru þeir kallaðir huldrer, haugafolk eða tusser (þursar), sums staðar í Svíþjóð vittrer (vættir).

Guðirnir okkar gömlu eftir Sölva Sveinsson