Íslenska |
||||||||
Bókmenntafræðihugtök |
PersónulýsingarÞegar persónur í sögum eru skoðaðar þarf að athuga
Eitt af því fyrsta sem við skoðum varðandi persónur er hvort um er að ræða aðal- eða aukapersónu. Aðalpersónan er mikilvægasta persónan í sögunni. Yfirleitt er aðalpersónan ein, þó er möguleiki á að þær séu fleiri, t.d. tvær eða þrjár. Enn fremur eru til sögur þar sem engin ein persóna er aðalpersóna. Þá eru margar persónur jafnmikilvægar. Þannig sögur kallast hópsögur. Aukapersónur geta verið mismikilvægar. Gott er að athuga hvernig hægt er að flokka aukapersónur eftir mikilvægi. Sumar persónur skýra eiginleika aðalpersónunnar eða eiga sinn þátt í að hún þroskast og skipta þá oftast miklu máli. Aðrar eru hluti af heildarmynd og þarf ekki alltaf að segja frá þeim. Einnig er gott að athuga hvort og hvernig hægt er að flokka persónur eftir t.d. aldri, kyni, stéttarstöðu eða áhugamálum svo eitthvað sé nefnt. Í sögunni Við Urðarbrunn er Korka ótvírætt aðalpersóna. En hvaða persónur eru þá mikilvægar aukapersónur? Úlfbrún, amma Korku, og Gunnhildur, hálfsystir hennar, skipta miklu máli á Íslandi, í Danmörku er Atli, eigandi hennar og síðar elskhugi, afar mikilvægur. Mýrún og Þórólfur, foreldrar Korku, skipta máli hvað varðar bakgrunn hennar en ekki þroska. Ambáttir og þrælar á Reykjavöllum útskýra þjóðfélagið en fá fæstar mikil persónueinkenni. Persónur í Við Urðarbrunn er síðan hægt að flokka í frjálsar persónur og ófrjálsar, norrænar og írskar og konur og karla. Í bókmenntaritgerðum er persónulýsingin
oft viðamesti og mikilvægasti þátturinn. Hlutverk
þess sem skrifar er að draga saman í skipulögðu
máli það sem einkennir persónuna svo hún
verði lifandi fyrir þeim sem ekki þekkir hana. Ekki er
nóg að greina einungis frá útliti eða endursegja
atburðarás sögunnar. En ef sagt er frá hvernig
hún bregst við vandamálum og hvernig henni gengur að
ná sambandi við aðra eru meiri líkur á því
að raunverulegir eiginleikar hennar birtist. |
|||||||